1. Fatura Nerede ve Nasıl Bastırılır?
Fatura
kıymetli ve resmi bir evraktır. Her yerde herkes fatura basamaz. Fatura basma
yetkisi Maliye Bakanlığı tarafından belirli koşulları sağlayan matbaalara
verilir. Bu matbaalar şekil şartlarına uygun olarak faturayı basarlar.
Dolayısıyla, öncelikle fatura basma yetkisi olan bir matbaa ile iletişime
geçmelisiniz.
Matbaanızdan
fiyat teklifi alırken, basılmasını istediğiniz faturanın özelliklerini vermeniz
gerekir. Fatura formatınızın A4 boyutunda olması uygulama açısından size
kolaylık sağlar. Bu sayede piyasadaki birçok standart yazıcıdan çıktı
alabilirsiniz.
En az 3
nüshalı fatura baskısı isteyin. İlk nüshayı müşteriye vereceksiniz. Genelde
ikinci nüsha muhasebe fişinin altına takılır. Üçüncü nüsha da fatura dosyasında
arşivlenir. Fatura dosyasında sadece sizin kestiğiniz faturaların üçüncü
nüshası olur ve istediğiniz faturayı bu dosyada kolayca bulabilirsiniz. Üç
nüshanın renginin farklı olması, kopyaların karışmaması açısından iyi olur.
Özel bir renk tercihiniz varsa, matbaanıza belirtmeyi unutmayın. Faturanızı
kendiniz elle yazacaksınız otokopili fatura da kullanabilirsiniz.
Genelde
matbaa, faturada bulunması gereken asgari bilgileri sizden ister. Bunların
yanında basılacak fatura tasarımını pdf olarak pantone renkleri ile birlikte
matbaaya iletmenizde fayda var. Müşterinin ödeme yapacağı banka hesap
numaralarını da iletirseniz, tahsilatlarınızı hızlandırmanıza destek olacaktır.
Adet yükseldikçe, elbette ki maliyet düşecektir. Ancak, herhangi bir logo, isim
ya da adres değişikliğinde fatura iptal süreçleri ile uğraşmamak için bir yıl
içinde kullanacağınız kadar fatura bastırmanız daha doğru olacaktır.
Matbaa,
fatura basabilmek için sizden vergi levhası, yoklama tutanağı ya da KDV
beyannamesinin tahakkuk fişi, imza sirküleri ve ticaret sicil gazetesini
isteyecektir.
2. Fatura Nasıl Düzenlemeli ve Saklanmalı?
Fatura
resmi bir evraktır. Düzenlerken ve saklarken dikkat etmek gerekir. Faturada
birçok bilgi yer alır: Firmanızın bilgileri —logo, ünvan, adres, vergi diresi,
vergi no, Mersis no, iletişim bilgileri, banka hesap bilgileri, sermaye vb— ;
müşterinizin bilgileri —ünvan, adres, vergi dairesi, vergi no— ; Maliye
Bakanlığı mührü, fatura tarihi, fatura seri no, satılan malın ya da hizmetin
türü, tutarı, varsa KDV tutarı.
Fatura
kesildikten sonra üzerine kaşe basılır ve şirket yetkilisi tarafından
imzalanır. Faturalar sıra takip eder, sıra ile kesilir, sıra atlanmaz. Fatura
kaybolur ise vergi dairesine bildirimde bulunmanız gerekir. Fatura kesilirken
yanlışlık yapılırsa yanlışlık yapılan fatura çöpe atılmaz, tüm nüshaların
üzerine “iptal” yazılır ve fatura dosyasında saklanır. Fatura herhangi bir
sebepten dolayı yırtılır ya da parçalanırsa, parçalar bant ile birleştirilir ve
tüm nüshaları ile beraber fatura dosyasında saklanır. Fatura da diğer belgeler
gibi vergi kanunları açısından 5 yıl saklanır. Yurtiçinden şirketinize kesilen
faturalarda yukarıda bahsedilen bilgilerin, mühür ve imzaların bulunması
gerekir. Eksiklik var ise bu faturalar kabul edilmez, iade edilir. Yurtdışından
gelen faturalar için şekil şartı yoktur, bu faturalar muhasebeleştirilir.
3. Faturanın Kaç Gün İçinde Kesilmesi Gerekir?
Malın
teslimi yapıldıktan ya da hizmet verildikten sonra 7 gün içinde fatura
kesilmelidir. Eğer bu 7 günlük süre ile bir sonraki aya geçiş var ise fatura
kesimi için 7 günlük süre beklenmeden o ay içinde düzenlenmelidir. Çünkü
faturanın ilgili ayın KDV beyannamesinde yer alması gerekir. Size kesilen
faturanın da aynı süreler içinde size ulaşması gerekir. Eğer size kesilen
fatura yanlış ise itirazınızı belirli süre içinde yapmalısınız. Size kesilen
fatura için, elinize ulaştıktan sonraki 7 gün içinde itirazınızı belirten bir
mektup ile iadeli taahhütlü ya da noter kanalı ile göndermeniz gerekir. Yıl
içinde kesilen faturalar muhasebe kayıtlarına problemsiz alınır. Eğer yıl
atlaması var ise yani bir önceki yılın faturası size yeni ulaştı ise, fatura
muhasebeleştirilir fakat fatura bedeli gider yazılamaz. Aynı şekilde KDV’si de
KKEG (kanunen kabul edilmeyen gider) olur. Hak kaybına uğramamak adına bu
konuları mali müşaviriniz ile görüşmenizde fayda var.
4. e-Fatura Nedir, Normal Faturadan Farklı mıdır?
Mali
açıdan e-Fatura ile normal faturanın birbirinden farkı yoktur. E-fatura’da da
normal faturada olduğu gibi şekil şartları vardır. Şu an için bazı sektörlerde
e-Fatura kullanmak mecburi diğerlerinde ise isteğe bağladır. Ancak, 2016’ya
kadar tüm firmalara e-Fatura zorunluluğu gelecek. e-Fatura ile ilgili detaylı
bilgiye www.efatura.gov.tr ‘den ulaşabilirsiniz.
E-fatura
kullanabilmek için;
·
e-Fatura kullanmak için GİB’e başvuru
yapılmalıdır.
·
Tübitak’a başvuru yapılarak Mali Mühür
alınmalı.
·
e-Fatura entegrasyonu ya da portal için
başvuru yapılması gerekmektedir.
e-Fatura
entegrasyonu 3 ayrı şekilde olabilir:
1. Maliye
ile direkt entegre olarak kendi sisteminiz üzerinden fatura kesilmesi
2.
Maliye’den izin almış bir entegratör
firma arayüzünü ya da bu entegratörler ile entegre olmuş faturalama
uygulamalarını kullanarak e-Fatura kesilmesi
3. Maliyenin
portal altyapısını kullanarak e-Fatura kesilmesi
Girişimciler
ve kobiler için en uygun yöntem ikinci yöntem olacaktır. Portali olan bir
entegratör firma ya da Paraşüt gibi bu entegratörler ile entegre çalışacak
faturalama uygulamalarını kullanmak hem en maliyetsiz hem de en kullanışlı
yöntemdir. Bu yöntemde, yazılım geliştirme gibi teknik çalışmalara gerek
yoktur. Web üzerinden kullanıcı adı ve şifresi ile hemen e-Fatura alıp, göndermeye
başlanabilir.
e-Fatura
sistemine kayıtlı firmalar kendi aralarında basılı fatura kullanamazlar.
e-Fatura sistemine kayıtlı firma, sisteme kayıtlı olmayan firmaya kağıt
ortamında fatura keser. e-Faturalar kağıda basılıp arşivlenmez, elektronik
ortamda saklanır. Şirketinin e-Fatura kullanma mecburiyetinde olup olmadığını
ya da isteğe bağlı olarak kullanılıp kullanılmaması gerektiğini mali
müşaviriniz ile değerlendirmenizde fayda var.
5. Fatura Seri ve Sıra No’nun Nereden Başladığı Önemli mi?
Hayır.
Fatura basmaya yetkili matbaalar, belirli seri sıra no aralığındaki faturaları
basma yetkisini alırlar. Müşterilerinden talep geldikçe, bu aralıkta yer alan
belirli bir bloğu müşterilerine atarlar.
6. Faturaları Türkçe ve TL Olarak mı Düzenlemem Gerekir?
Vergi kanunlarına
göre mahsup, mizan, resmi defterler vb tüm muhasebe işlemleri Türkçe tutulur.
Bu sebeple fatura da Türkçe düzenlenir. Ancak, yurtdışına kesilecek bir fatura
var ise bu faturada açıklama kısmına ilgili dilde açıklamalar yazılabilir.
Muhasebe işlemlerinde Türk Lirasının kullanılması gerekir. Herhangi bir sebeple
dövizli tutarda fatura kesilecek ise de fatura açıklamasına kullanılan kur
bilgisi, faturada hesaplanan KDV’nin TL karşılığı yazılır. Fatura bilgilerini
yasal faturaya yazdırmadan önce mali müşaviriniz, fatura yer alacak bilgileri
kontrol etmeli ve onay verdikten sonra siz yazıcıdan yazdırmalısınız.
7. Faturanın Fotokopisi Geçerli midir?
Faturanın
orjinal olması önemlidir. Faturaların fotokopileri ve proforma faturalar mali
açıdan geçersizdir. Faturanın aslı yani ilk nüshası kaybolmuş ise ikinci ya da
üçüncü nüshadan fotokopi alınır ve aslı gibidir kaşesi basılarak yetkili
kişiler tarafından imzalanır. Yurtdışında gelen faturalarda orjinallik aranmaz.
8. Fatura Yerine Başka Belgeler de Kullanılabilir mi?
Vergi
kanunlarında sadece fatura tarif edilmemiştir. İşin niteliğine göre fatura
harici başka belgeler de kullanılabilir.
·
Perakende satış fişi: Taksi
fişi vb. 800 TL’den daha yüksek bedeller için fatura düzenlemek zorunludur. PSF
kesilemez.
·
Yazarkasa fişi: 800
TL’den daha yüksek bedeller için fatura düzenlemek zorunludur. Yazarkasa fişi
düzenlenemez.
·
Yolcu taşıma biletleri: Uçak
bileti vb. fatura yerine geçer.
·
Gider pusulası: Vergi
mükellefiyeti olmayan şahıslardan alınan hizmet için gider pusulası kesilir.
·
Serbest meslek makbuzu: Avukat,
doktor ya da mali müşavirler gibi bilgiye dayalı hizmet veren meslek sahipleri
serbest meslek makbuzu keserler.
9. Açık Fatura ya da Kapalı Fatura Nedir?
Vadeli
bir satış yapıldığında faturanın üst kısmına kaşe vurulup imzalanır. Bu tip
faturalara “Açık Fatura” denir. Peşin ödemeli satış yapıldığında ise fatura
bedelinin peşin olarak alındığını göstermek için faturanın alt kısmı kaşelenip
imzalanır. Bu da “Kapalı Fatura” olarak ifade edilir. Ticari hayatta uygulaması
olan açık ya da kapalı ayrımı vergi kanunlarında yoktur. Vergi kanunlarına göre
kaşenin faturada nereye vurulduğunun bir önemi ya da hukuki olarak tahsilata
ilişkin ispat gücü de yoktur.
10. Naylon Fatura Nedir, Normal Faturadan Farklı mıdır?
Sahte
veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge de denir. Faturaya konu mal ya da
hizmet satışı yoktur. Şeklen normal bir faturadan farkı bulunmamaktadır. Bu
türde faturayı kesen firmalar, var olmayan stoklarını eritmek ister ya da çok
düşük görünen hasılatlarını arttırırlar. Ayrıca faturayı kestiği firmadan
faturada hesaplanan KDV’yi ya da gelir sebebi ile oluşacak Kurumlar Vergisini
talep eder. Faturayı alan firma da giderleri daha yüksek göstererek az vergi
ödemeyi amaçlar. Bu fatura karşılığında da faturayı kesen firmaya bir miktar
ödeme yapar.
Naylon
fatura kesmenin ya da alıp kullanmanın cezası büyüktür. Bu tip belgeleri
kullananlar için 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası vardır. Zarara uğratılan
verginin 3 katı kadar da vergi ziyaı cezası vardır. Eğer bir belgenin naylon
fatura olduğunu düşünürseniz hemen mali müşaviriniz ile irtibata geçmenizi,
kayıtlarınıza almamanızı, eğer kayıtlara geçmiş bir belge ise de pişmanlık
hükümlerinden yararlanarak kayıtlarınızdan çıkarmanızı ve hatanın
düzeltilmesini sağlamalısınız.