Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortası

Ev hizmetlerinde bakıcı, dadı, hizmetçi, temizlikçi, merdivenci, cam silmeye gelen, bahçıvan gibi çeşitli adlar altında çalışan kişilerin SGK’ya sigortalı olarak bildirilmesi zorunlu.

Evinizde çalıştırdığınız kişileri nasıl sigortalı yapacağınızı aşama aşama ve tüm işlemleri ayrıntılı olarak aşağıda detaylı olarak belirtilmiştir.

İlk Aşama: E-Bildirge Şifresi Alacaksınız

Evinizde birini çalıştıracaksanız bunun için bir muhasebeciden yardım alabilirsiniz. Vereceğiniz cüzi bir rakam karşılığında muhasebeci iş ve işlemlerinizi takip edecek, sizi cezaya düşürmeden işlemleri yapmanıza aracı olacaktır.

Ancak siz kendiniz takip etmeyi tercih ediyorsanız, evinizde çalıştıracağınız kişiler ile ilgili olarak yapacağınız ilk iş SGK’ya bir “işyeri dosyası” açtırmak. Zira bakıcının çalışacağı yer her ne kadar sizin eviniz olsa da o ev SGK açısından bir işyeri kabul ediliyor.

İşyeri dosyasını açmak için en yakın SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne gideceksiniz.

Dosya açtırırken size SGK tarafından imza mukabili bir e-bildirge şifresi verilecek.

SGK artık her türlü bildirimlerini internet üzerinden alan bir kurum. Siz de bu şifre ile e-SGK sistemine girecek, bundan sonraki süreçteki her türlü bildirimlerinizi bu şifre ile yapacaksınız.

İkinci Aşama: İşe Giriş Bildirgesi Vereceksiniz

Evde çalıştırılan kişi ile ilgili yapılması gereken ikinci şey ise işe giriş bildirgesi vermek.

Evde çalışacak kişi çalışmaya başlamadan önce, başka bir deyişle en geç fiilen çalışmasından bir gün önce gece yarısına kadar işe giriş bildirgesini vermeniz gerekiyor.

Cezalı duruma düşmemek için ertesi gün çalışacak biri için o gece yarısı 23:59’a işe giriş bildirgesini e-bildirge sistemi üzerinden vermiş olmalısınız.

SGK’ya yaptığınız bildirimlerde size barkodlu tarih ve saati gösteren resmi bir belge çıktısı verilir.

Benzer bir şekilde işinden ayrılan bir sigortalıyı da işten ayrıldığı tarihten itibaren on gün içerisinde e-bildirge sistemi üzerinden SGK’ya bildirmeniz zorunlu.

Başka bir deyişle hem işe girişte hem de işten ayrılırken yasal süresi içerisinde bildirim yapmak gerekiyor. Yanınızdaki çalışan değişip bir başkası geldiğinde de bu işlemlerin aynen tekrar etmesi gerekiyor.

Üçüncü Aşama: Her Ay Bildirge Vereceksiniz

Üçüncü aşama olarak çalıştırdığınız kişinin sigortalı çalışmalarını her ay SGK’ya bildirmeniz gerekiyor.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi dediğimiz bir belge olan bu belgeyi yine e-bildirge şifresi üzerinden SGK’ya göndereceksiniz.

Aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken son tarih, ait olduğu ayı takip eden ayın 23’ü. Örneğin Mayıs ayına ait hizmet belgesini Haziran’ın 23’ü gece 23:59’a kadar vermeniz gerekiyor.

Eğer çalışan sigortalının hizmetini saat üzerinden bildirecekseniz, ayda kaç saat çalıştığını toplar bu rakamı 7,5’a bölersiniz. Çıkan küsüratlar bire tamamlanır. Ortaya çıkan rakam o aylık bildirgede kişiyi kaç gün sigortalı göstereceğinizi gösterir.

Örneğin ayda toplam 86 saat çalışan biri 12 gün üzerinden sigortalı bildirilir.

Dördüncü Aşama: Primleri Ödemelisiniz

SGK’ya bildirdiğiniz aylık prim ve hizmet belgesine istinaden size her ay prim borcu tahakkuk ettirilecek. Bu tahakkuk tutarını SGK’nın e-bildirge sistemi üzerinden görebileceksiniz.

Oluşacak prim borcunu aylık prim ve hizmet belgesini verdiği ayın son gününe kadar ödemeniz gerekiyor.

SGK’nın primlerinin artık bankaların internet sitelerinden veya doğrudan SGK’nın www.sgk.gov.tr adresi üzerinden ödenebilmesi mümkün. Bu primleri kredi kartı ile de ödeyebiliyorsunuz.

Ait olduğu ayın son günü gece yarısı 23:59’a kadar ödememeniz halinde ise borca gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanıyor.

Beşinci Aşama: İş Kazası Olursa Bildirmelisiniz

Sigortalının işyerinde çalıştığı süre içerisinde veya evinizde bir kaza geçirmesi halinde de SGK’ya iş kazası bildiriminde bulunmanız gerekiyor.

Eğer bir kaza geçirmez ise bir sıkıntı yok.

Ancak ev sınırları içerisinde herhangi bir şekilde kaza geçirirse mutlaka ve mutlaka SGK’ya bunu üç gün içerisinde bildirmelisiniz. Aksi takdirde SGK’ya kişiye sağlanabilecek maaş ve yardımlardan sorumlu olursunuz.

Bakıcı evinizde herhangi bir şekilde yaralansa (kaynar su ile yanarak, kayıp düşerek, elektrik çarpması sonucu vb.) hatta kalp krizi geçirse bile iş kazası olarak bildirmelisiniz.

İş kazası bildirimini e-bildirge sistemi üzerinden yapılabileceğiniz gibi internetten kolayca bulabileceğiniz İş Kazası Bildirgesi’ni doldurarak elden SGK’ya vererek yapmanız da mümkün.

Hizmet Sözleşmesi Nasıl Yapılacak?

Çalıştırdığınız kadın ile hizmet sözleşmesini nasıl yapacağınızdan da bahsedelim.

Ev hizmetlerinde çalıştırılanlar İş Kanunu kapsamında olmadıklarından haklarında Türk Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulanır.

Hizmet sözleşmesi bir şekle tabi değildir. Daha açık bir ifade ile evde çalıştıracağınız bakıcı ile sözlü olarak anlaşmanız da hizmet sözleşmesidir, yazılı yapılmasına gerek yoktur.

Öte yandan yazılı sözleşme düzenlemenizi de tavsiye ederiz, bu hem hukuki durumu netleştirir hem de işlemleri kolaylaştırır.

Hizmet sözleşmelerinin kısmi süreli olarak yapılabilmesi de mümkündür.

Türk Borçlar Kanunu’na göre, yanınızda en az bir yıl çalışmış olan bakıcıya yılda en az iki hafta yıllık izin vermeniz gerekir. Eğer yanınızda çalıştırdığınız kadın 50 yaşından büyük ise bu kez en az üç hafta ücretli yıllık izin vermeniz gerekir.

Çalışana GSS Prim Borcu Çıkar

Eğer ev hizmetinde çalışan kişiyi saatlik çalışması üzerinden bildiriyor iseniz aylık prim ve hizmet belgelerinde mutlaka puantaj belgesini de SGK’ya göndermelisiniz.

Eğer puantaj tutmak istemiyorsanız bu kez “Kısmi Süreli Hizmet Sözleşmesi”ni yazılı yaparak SGK’ya bir kez ibraz etmeniz yeterli, her ay tekrar tekrar vermenize gerek kalmıyor.

Kişiyi hizmet sözleşmesinde kaç gün sigortalı görünüyorsa o kadar gün üzerinden sigortalı bildireceksiniz.

Öte yandan eğer kısmi süreli çalıştırırsanız yanınızda çalışan kadının eksik günlerinin GSS primini 30 güne tamamlaması zorunlu olacak, zira eşi üzerinden sağlık hizmeti alamayacak.

Yanınızda çalıştırdığınız kadının da mağdur olmaması açısından size tavsiyem o kişiyi kısmi süreli değil, tam süreli (yani ayda 30 gün üzerinden) bildirmenizdir. Çıkacak prim borcu aylık azami 300 TL civarında olacaktır.

Bu yolu gitmezseniz, bu kez çalıştırdığınız kadının eksik günlerini isteğe bağlı sigorta yapmasını tavsiye ederiz.

Hizmet Satın Almayı Tercih Edebilirsiniz

Evet, “of ne çok yapılması gereken varmış” dediğiniz duyar gibiyim…

Eğer, “ben tüm bu aşamalarla uğraşmak istemiyorum, takip edemem, etsem de kaçırırım sonra da ceza yerim” diye düşünüyorsanız bu kez yapmanız gereken şey hizmet satın almak.

Temizlikçi, bakıcı, dadı gibi kişileri zaten sigortalı olarak çalıştıran şirketlerden hizmet satın alma yoluna gidebilirsiniz.

Eğer bu şekilde hizmet satın alırsanız şirketin size keseceği fatura karşılığında evinizde hizmet alırsınız, evinize çalışmaya gelenin sigortalı olmasından sorumlu olmazsınız.

Size hizmet veren kişilerin sigortalılığı ve iş hukukundan kaynaklanan hakları sizin hizmet aldığınız şirketin sorumluluğunda olur.

Hem Aylık Prim ve Hizmet Belgesi’ni geciktirip cezalı duruma düşmekten kurtulursunuz, hem de SGK Denetmenleri/Müfettişleri geldiğinde size ceza kesmez.

Tercih sizin: İster çalıştırdığınız kişiyi kendiniz sigortalı yapın isterseniz de bir şirketten hizmet satın alın.

Evinizde çalışanları sigortasız kayıtdışı çalıştırmayın… Yoksa her bir ay başına 5 bin TL’yi geçen çok ağır cezalar ödeyebilirsiniz.